Tưa Lưỡi

Tưa lưỡi là hiện tượng bệnh lý khoang miệng không hiếm gặp ở trẻ sơ sinh. Mặc dù không phải là bệnh gây nguy hiểm trực tiếp đến tính mạng nhưng lại là nguyên nhân chính khiến trẻ quấy khóc, thậm chí bỏ bú và ăn. Vậy nguyên nhân của bệnh tưa lưỡi là gì? Dấu hiệu của bệnh như thế nào? Và làm thế nào để phòng và chữa bệnh? Cùng tìm hiểu ở trong các mục của bài viết dưới đây.

Bệnh tưa lưỡi hay còn được biết đến là nấm miệng là hiện tượng xuất hiện những màng giả mạc màu trắng ở vùng niêm mạc miệng, đặc biệt là bề mặt trên của lưỡi, gờ má do nấm candida albicans gây ra. Tưa lưỡi lúc khởi phát là những chấm trắng sau đó nhanh chóng phát triển và ăn sâu vào lớp niêm mạc trên lưỡi và vòm họng. Các mảng giả mạc sau đó sẽ lan rộng gây đau rát, khó chịu, khó bóc, khi bóc dễ dẫn đến tổn thương, chảy máu.

Giai đoạn thường gặp nhất của bệnh tưa lưỡi, thường xảy ra ở giai đoạn từ sơ sinh vài tháng tuổi đến khi trẻ 9 – 10 tuổi, thậm chí trẻ 15 tuổi cũng có thể mắc bệnh.

Mặc dù bệnh nấm lưỡi là bệnh ảnh hưởng ngoài da dễ chữa nhưng nếu chủ quan sẽ gây ra những ảnh hưởng không nhỏ đến quá trình phát triển của trẻ. Ngoài những tổn thương gây ra trên niêm mạc miệng, trẻ sơ sinh sẽ gặp khó khăn khi bú, dễ kích động, quấy khóc và cáu kỉnh. Thêm vào đó, nấm lưỡi có thể lây truyền cho mẹ trong quá trình bú, sau đó lây nhiễm ngược lại giữa ngực mẹ và miệng bé khiến bệnh phát triển trầm trọng hơn.

Trong trường hợp phụ huynh không phát hiện sớm hoặc chủ quan với tình trạng tưa lưỡi ở trẻ nhỏ thì bệnh sẽ có nguy cơ biến chuyển nghiêm trọng. Vi khuẩn xâm nhập sâu vào các cơ quan khác trong cơ thể điển hình là hệ tiêu hóa và hô hấp.

Khi nấm lưỡi lây lan tới hệ hô hấp thông qua cổ họng bé, thực quản và khí quản trẻ có nguy cơ nhiễm các bệnh như: viêm phế quản, viêm phổi thậm chí là bệnh nấm phổi. Đối với hệ tiêu hóa, khi nấm lưỡi tấn công vào cơ thể qua dạ dày sẽ dẫn đến hậu quả là bé bị tiêu chảy, dẫn đến mất nước, giảm cân, và cơ thể mệt mỏi, về lâu dài sẽ đe dọa trực tiếp đến tính mạng.

Để phát hiện và sớm điều trị cho con, cha mẹ cần nắm được một số dấu hiệu cơ bản thường gặp khi trẻ bị tưa lưỡi.

Khi bệnh mới khởi phát

Khi bệnh mới khởi phát, biểu hiện phổ biến nhất đó là xuất hiện nhiều chấm trắng màu sữa hình thành ở đầu lưỡi, gờ họng và quanh niêm mạc má trong. Ban đầu các đốm trắng có kích thước tương đối nhỏ lâu dần chúng phát triển tăng dần về số lượng và kích thước. Theo thời gian mặt trên của lưỡi sẽ bị phủ một lớp trắng xóa lúc ấy tạo thành những mảng trắng dày đặc.

Khi lớp nấm trắng bao phủ lên phần niêm mạc miệng bé sẽ có nhiều biểu hiện không bình thường như thường xuyên quấy khóc, bỏ bú, ăn uống kém, biếng ăn, khóc nhiều khi ăn hoặc bú. Nguyên nhân là do khi trẻ bị tưa lưỡi, lớp màng bao phủ toàn bộ bề mặt lưỡi khiến chúng gắn chặt vào niêm mạc, co cứng và vô cùng khó chịu làm mất vị giác của bé và khó khăn khi nuốt thức ăn.

Phần lớp màng trắng bám trên niêm mạc rất chặt và cứng đầu, vì vậy không thể loại bỏ chúng bằng cách chà sát hoặc cạo đi. Nếu không có kiến thức làm như vậy, sẽ dễ tiềm ẩn những nguy hiểm như bị chảy máu hoặc viêm nhiễm. Vì thế, phụ huynh cần tìm hiểu được cách điều trị đúng đắn và phù hợp nhất để đảm bảo sức khỏe của trẻ.

Giai đoạn nghiêm trọng

Nếu như phụ huynh không phát hiện sớm hoặc chủ quan bỏ qua tình trạng tưa vùng lưỡi ở trẻ nhỏ thì bệnh sẽ có những biến chuyển nghiêm trọng và nguy hiểm hơn. Khi đó rất có thể bé sẽ bị tưa lưỡi kèm theo nhiễm trùng đường tiêu hóa là tiêu chảy, hoặc viêm phế quản, viêm phổi.

Nấm lưỡi là bệnh rất ảnh hưởng về sau này đi cùng đó là khó khăn trong sinh hoạt nên. Để ngăn ngừa và điều trị nguy cơ gây bệnh tưa lưỡi chính xác và hiệu quả, cha mẹ cần nắm được những nguyên nhân cơ bản gây ra hiện tượng này.

• Bị tưa lưỡi do nấm hoặc virus: Nấm và virus là nguyên nhân hàng đầu gây ra bệnh nấm lưỡi. Lúc này vi khuẩn xâm nhập vào bên trong khoang miệng, phát triển và hình thành nên những mảng trắng rất dễ nhìn thấy.
• Vệ sinh răng miệng kém: Bố mẹ không chăm sóc răng miệng cẩn thận sạch sẽ cho bé hoặc không kiểm soát vấn đề này khiến răng miệng không được làm sạch. Vi khuẩn, mảng bám, thức ăn thừa còn lại ở các kẽ răng là nguyên nhân hình thành nên bệnh tưa luoxi và nhiều bệnh lsy răng miệng khác như răng sâu ở trẻ nhỏ, viêm nha chu, tư amijeneg,…
• Nguyên nhân lây từ mẹ: Với những trường hợp mẹ trẻ bị nấm hoặc virus, khi cho bé bú sẽ bị lây truyền qua. Vì vậy, với phụ huynh cần phải nắm chắc các vấn đề sức khỏe để đảm bảo không lây nhiễm cho bé.
• Do nguồn thức ăn: Trong giai đoạn bé tập ăn dặm, phụ huynh cũng cần tìm hiểu những thực phẩm phù hợp với độ tuổi của con. Việc này hạn chế được nguyên nhân trẻ bị bệnh tưa lưỡi do thức ăn nạp vào không phù hợp hoặc trẻ phải ăn quá nhiều đồ cứng và khô.

Ngoài ra, bệnh tưa miệng ở trẻ nhỏ còn được xác định bởi một số nguyên nhân khác:

• Do hội chứng Raynaud hoặc bệnh chàm là nguy cơ gây nên bệnh nấm lưỡi, tưa lưỡi.
• Trẻ bị mắc ung thư, HIV hoặc những bệnh lý liên quan đến miễn dịch khác làm suy giảm sức đề kháng dẫn đến nguy cơ mắc các bệnh viêm nhiễm cao hơn bình thường
• Một số trường hợp trẻ bị tưa lưỡi do tiếp xúc với các sản phẩm chứa nhiều corticoid như 1 số loại thuốc bôi da, thuốc hít trị hen suyễn, thuốc độc tế bào trong điều trị bệnh ung thư, kháng sinh phổ rộng… dẫn đến làm thay đổi mất cân đối hệ vi sinh tạo điều kiện tốt cho tưa lưỡi phát triển.

Có nhiều phương pháp đơn giản và an toàn khác nhau giúp bậc cha mẹ dễ dàng chữa khỏi bệnh tưa lưỡi cho trẻ. Dưới đây là hai hình thức chữa trị được đánh giá hiệu quả vô cùng cao.

Điều trị tưa lưỡi bằng Tây y

Nhiều bậc phụ huynh lựa chọn chữa tưa lưỡi cho trẻ bằng các liệu pháp tây y hiện đại, vừa tiện lợi vừa nhanh chóng điều trị dứt điểm tưa lưỡi. Các loại thuốc Tây y thông dụng được nhiều người lựa chọn là:

Thuốc đánh tưa lưỡi Denicol

Đây là loại thuốc thường được sử dụng với thành phần hóa học có tính sát trùng cao loại bỏ được các tác nhân gây bệnh là nấm và vi khuẩn:

• Cách sử dụng: Thoa hoặc rơ trực tiếp vào lưỡi và vùng miệng bị nấm ngày 3 lần. Sử dụng được cho trẻ sơ sinh.
• Giá tham khảo: 15.000-20.000 VNĐ.
• Ưu điểm của thuốc: Thành phần hóa học giúp trị tưa lưỡi hiệu quả nhanh chóng, giá thành rẻ, dễ mua.
• Nhược điểm: Thuốc có tác dụng phụ biểu hiện như đau đầu, sốt, buồn nôn, nôn mửa, mắt đỏ,… Các triệu chứng có thể xuất hiện sau 2-4 tiếng nếu uống phải lượng lớn dung dịch thuốc. Trong trường hợp trên, phụ huynh cần đưa bé đến ngay trung tâm y tế gần nhất để xử lý kịp thời.

Thuốc rơ lưỡi Wesser dạng xịt

Đây là loại thuốc được chiết xuất từ lá trà xanh và xylitol có tác dụng diệt khuẩn kháng nấm hiệu quả và lành tính từ thiên nhiên. Khi kết hợp với xylitol – chất với vị ngọt tự nhiên phòng ngừa sâu răng ở trẻ nhỏ giúp khoang miệng của bé luôn sạch sẽ và được bảo vệ.

• Cách sử dụng: Xịt trực tiếp vào lưỡi, miệng, gờ họng của bé hoặc những nơi nghi ngờ bị nấm lưỡi, tưa lưỡi. Sử dụng một ngày từ 2-3 lần.
• Giá tham khảo: 135.000 – 155.000 VNĐ.
• Ưu điểm của thuốc: An toàn và lành tính với các thành phần từ thiên nhiên hạn chế tối đa kích ứng và tác dụng phụ của thuốc.
• Nhược điểm: Giá thành cao hơn so với các loại thuốc tưa lưỡi có thành phần hóa học.

Xem thêm:

• Tưa miệng khi mang thai: Những thông tin cần lưu ý

Thuốc rơ lưỡi cho trẻ Gummi

Thành phần chính của thuốc được điều chế chủ yếu từ xanthan gum, dịch chiết lá cỏ mực, dịch chiết lá hẹ, dịch chiết lá rau ngót. Có thể nói đây chính là loại thuốc được công nghệ hóa từ những mẹo dân gian trị tưa lưỡi cho trẻ. Tác dụng chính của thuốc là tiêu diệt vi khuẩn, vi nấm nhằm phòng và điều trị tưa lưỡi, nấm lưỡi hiệu quả.

• Cách sử dụng: Xịt vào vùng lưỡi bị tưa, nấm, lưu ý không được uống dung dịch.
• Giá tham khảo: 55.000 – 70.000 VNĐ
• Ưu điểm; An toàn, lành tính, không gây tác dụng phụ, giá thành rẻ và tiện lợi.
• Nhược điểm: Tác dụng chậm hơn so với thuốc có thành phần hóa học.

Bằng phương pháp dân gian

Khi thực hiện tưa lưỡi bằng phương pháp dân gian, cha mẹ cần lưu ý lựa chọn cách làm khoa học, tránh những sai lầm gây phản tác dụng và nguy hiểm cho bé. Dưới đây là 3 phương pháp thường được sử dụng ứng với độ tuổi có thể thực hiện được của trẻ.

Chữa bằng rau ngót

Rau ngót là loại rau lành tính chứa nhiều vitamin và khoáng chất không chỉ có tác dụng thanh nhiệt, giải độc mà còn giúp loại bỏ các mảng bám trên lưỡi trẻ một cách hiệu quả, an toàn.

Cách thực hiện: Sử dụng 1 nắm lá rau ngót rửa sạch, sau đó đun sôi với nước muối loãng. Khi nước nguội bớt, lấy bã rau nghiền nát rồi lọc lấy phần nước, dùng nước này để vệ sinh lưỡi trẻ 2 lần/ ngày sẽ có hiệu quả nhanh chóng.

Đối tượng áp dụng: Bé từ 5 tháng tuổi. Với trẻ quá nhỏ, hệ tiêu hóa chưa hoàn thiện, rau ngót có thể khiến đường ruột bị kích thích, rối loạn tiêu hóa, tiêu chảy thậm chí là ngộ độc. Cha mẹ cần hết sức lưu ý.

Chữa bằng nước trà xanh

Các hoạt chất có chứa trong lá trà xanh giúp sát khuẩn tự nhiên cho nên rất tốt để thực hiện trị tưa lưỡi, nấm luoiwax hay bệnh lý tưa miệng cho bé rất hiệu quả.

• Cách thực hiện: Rửa sạch 1 nắm lá trà xanh, đun sôi với nước sạch thêm vào vài hạt muối khoảng. Sau khi để nước trà nguội bớt, dùng phần nước này rơ lưỡi cho bé 2 lần mỗi ngày.
• Đối tượng áp dụng: Trẻ 6 tháng trở lên

Chữa bằng nước muối loãng

Nước muối có tác dụng loại bỏ vi khuẩn hiệu quả đồng thời giúp làm sạch vùng lưỡi, nướu cho trẻ.

• Cách thực hiện: Dùng nước muối sinh lý rơ lưỡi hàng ngày cho trẻ đặc biệt là sau khi ăn sữa công thức.
• Đối tượng: Có thể thực hiện với trẻ từ 3 tháng tuổi.

Trong trường hợp phụ huynh đã áp dụng đều đặn các phương pháp trị tưa lưỡi trên mà vẫn không cải thiện kết quả, hãy đưa trẻ tới bệnh viện hoặc các cơ sở y tế để được bác sĩ tư vấn cụ thể hơn. Phương pháp trên chỉ nên áp dụng với các bé bị tưa lưỡi do vệ sinh kém, với những nguyên nhân khác cần chữa bệnh theo chỉ dẫn của bác sĩ điều trị để được đảm bảo an toàn cho sức khỏe của trẻ.

Để phòng và ngăn ngừa tái mặc tưa lưỡi cho trẻ, điều tốt nhất nên bắt đầu từ cả mẹ và trẻ. Cụ thể:

Về phần trẻ bị tưa lưỡi:

• Thực hiện chăm sóc vệ sinh sạch sẽ khoang miệng đặc biệt là sau khi bú, ăn một cách thường xuyên trong ngày.
• Sử dụng khăn tắm riêng,thay giặt đều đặn. Vệ sinh đồ chơi cho trẻ bằng nước nóng để loại bỏ bào tử nấm gây bệnh.
• Có thể dùng nước muối sinh lý 0,9% hoặc nước sạch ấm để rơ lưỡi, khoang miệng hàng ngày cho bé để phòng bệnh.
• Đặc biệt lưu ý đối với những trẻ có hệ miễn dịch kém, trẻ mắc HIV, đái tháo đường…. phải thực hiện kết hợp điều trị với nâng cao miễn dịch.
  
  

  

Đối với phụ huynh, đặc biệt là mẹ bé:

• Luôn vệ sinh phần đầu vú trước và sau mỗi lần cho ti mẹ.
• Giữ gìn vệ sinh nhà cửa, giường nằm và khu vực vui chơi của trẻ sạch sẽ, khô thoáng.
• Trong quá trình mang bầu, trường hợp mẹ phát hiện bị nhiễm nấm âm đạo nên đến gặp bác sĩ để được khám, tư vấn và điều trị kịp thời tránh lây nhiễm cho trẻ sơ sinh trong quá trình sinh thường.
• Trong quá trình nuôi dạy con, cho con bú, mẹ bị nấm núm vú hoặc nấm khoang miệng, nấm lưỡi cũng cần khám và điều trị ngay để hạn chế tối đa nguy cơ lây cho trẻ qua tiếp xúc gần.
• Tránh hôn, tiếp xúc trực tiếp nước bọt và không để người lạ hôn môi hay hôn má trẻ vì điều đó rất dễ khiến trẻ bị lây nhiễm nấm.

Trên đây là thông tin về chứng tưa lưỡi trẻ sơ sinh phụ huynh cần tham khảo để tránh và có định hướng chữa bệnh cho con em mình. Hy vọng những chia sẻ trên sẽ cung cấp kiến thức nuôi dạy và bảo vệ con cần thiết cho bạn.

Bài viết hay:

• Rơ lưỡi cho trẻ sơ sinh bằng gì an toàn và hiệu quả nhất hiện nay?
• Bệnh nấm miệng ở trẻ em nguy hiểm như thế nào? Cách điều trị